یکی از شایع ترین دلایل عمل لاغری، فتق شکمی یا فتق دیواره شکم می باشد. هرنی که نام دیگر فتق شکمی می باشد، زمانی ایجاد می شود که قسمتی از بافت روده از دیواره شکم رد می شود. این عبور باعث می شود در قسمت کشاله ران یا شکم یک برآمدگی به وجود بیاید. در بیشتر مواقع، فتق ها درمان می شوند اما در موارد نادر می توانند مشکل جدی ایجاد کنند.

فتق شکمی چیست؟

لایه های ماهچه ای و تاندون ها، دیوارهای شکم را از دنده تا کشاله ران پوشانده اند. اگر قسمتی از این دیواره دچار ضعف گردد، محتویات و مواد موجود در آن به دیواره فشار آورده و از قسمت ضعیف بیرون زده و باعث ایجاد تورم می شود. این تورم و بیرون زدگی ممکن است با انجام ورزش، نشستن و فعایت های سنگین، شدیدتر شود و ممکن است فرد متوجه این بیرون زدگی نشود.

بعضی افراد برای درمان فتقشان نیاز به عمل جراحی دارند و انجام جراحی، بستگی به نوع فتق شان دارد. اگر شخصی با فشار نتواند ورم را به داخل ببرد، باید سریعا برای درمان به پزشک مراجعه کند.

انواع فتق شکمی

انواع فتق های شکم عبارتند از:

• فتق مغبنی
• فتق فمورال
• فتق برشی
• فتق نافی

فتق مغبنی

این فتق بیشتر در آقایان دیده می شود و زمانی رخ می دهد که قسمتی از روده از نقطه ای ضعیف در کشاله ران که به آن کانال مغبنی می گویند، بیرون می زند.

فتق برشی

این بیرون زدگی فقط زمانی رخ می دهد که قسمتی از دیواره شکم به دلیل عمل جراحی باز شده باشد و دوباره بخیه خورده باشد.

فتق ناف

این فتق بیشتر در نوزادان دیده می شود و زمانی رخ می دهد که دیواره های اطراف و کناره های ناف ضعیف باشند و اکثرا تا 5 سالگی برطرف می شود. در بزرگسالان این فتق بیشتر در خانم های باردار و افرادی که دارای اضافه وزن هستند دیده می شود؛ که افراد بالغ برای ترمیم آن نیاز به جراحی دارند.

فتق فمورال

این فتق بیشتر در زنان دیده می شود و کمی پایین تر از کشاله ران از کانالی به نام کانال فمورال بیرون زده می شود.

علل فتق شکمی

در بعضی مواقع جنین در شکم مادر دچار فتق می شود و نوزاد با فتق متولد می شود. ولی اکثرا، فتق در بزرگسالی به وجود می آید. هر چیزی که باعث ایجاد فشار در شکم شود منجر به ایجاد فتق می گردد.

علل ایجاد فتق عبارتند از:

• فشار آوردن به خود زمان مدفوع کردن
• بلند کردن اجسام سنگین
• اضافه وزن خیلی زیاد
• باردار بودن

امکان بروز فتق در پیری نیز خیلی بیشتر است. زیرا با افزایش سن، دیواره ها و ماهیچه های شکم ضعیف می شوند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

فتق باعث نرسیدن خون به قسمت یا بافت بیرون زده و محبوس شده می شود که این امر موجب درد در ناحیه ران، کشاله ران، اطراف ناف، زیر سینه و اطراف بیضه می شود. با این توضیحات، اگر احساس کردید که فتق دارید ابتدا به پزشک عمومی بروید. ممکن است پزشک عمومی با معاینه تان شما را به نزد یک متخصص بفرستد.

فتق شکمی چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص فتق، پزشک به صورت فیزیکی بیمار را معاینه می کند و از بیمار می خواهد زمانی که محل فتق اش را فشار می دهد سرفه کند. همچنین ممکن است برای بیمار یک سونوگرافی یا توموگرافی یا تصویر برداری مغناطیسی تجویز کند.

درمان هرنی یا فتق شکمی

برای درمان همیشگی فتق شکمی، بهترین و موثرترین راه جراحی می باشد. اما در بزرگسالی برای درمان آن، همیشه نیاز به جراحی نمی باشد. اندازه و شدت فتق این را نشان می دهد که آیا برای درمان نیازی به جراحی دارد یا خیر. زمانی که سن بیمار زیاد باشد بهتر است از انجام جراحی صرف نظر کرد.

در کوکان خردسال، معمولا فتق خودش درمان می شود. اما در صورتی که کودک به سن 5 سال برسد و فتق اش درمان نشود باید جراحی کند. فتق ها در بزرگسالان با گذشت زمان بزرگتر می شوند.

جراحی فتق شکمی چیست؟

در این جراحی، قسمت بیرون زده را به داخل می کشند و نقطه ای که ضعیف شده را ترمیم می کنند تا از بروز دوباره بیرون زدگی خودداری کنند.

ممکن است این عمل به صورت عمل لاپاراسکوپی انجام شود. در این روش در قسمت های زیرین شکم بریدگی هایی کوچک زده می شود و شکم به طور کامل باز نمی شود. امکان دارد جراحی باز با یک برش بزرگ و منفرد انجام شود که هر دو نوع جراحی عوارض خود را دارند.

مدتی که زمان می برد فرد بعد از عمل جراحی بهبود یابد و خوب شود، بستگی به ناحیه عمل، نوع فتق، سلامت جسمانی خود فرد و غیره دارد. در دوران نقاهت فرد به هیچ عنوان نباید فعالیت جسمی سنگینی انجام دهد، زیرا امکان دارد دوباره فتقش باز گردد. دوران نقاهت ممکن است 6 هفته به طول بی انجامد و بیمار کم کم می تواند فعالیتش را بیشتر کند. اگر فرد به صورت لاپاراسکوپی عمل شده باشد، دوران نقاهتش کمتر می باشد.

تغییر در رویه زندگی

با تغییر در سبک زندگی و برنامه غذایی می توان تا حدودی علائم فتق را کم کرد؛ اما نمی توان به طور کامل آن را از بین برد. فرد باید از مصرف غذاهای سنگین و دراز کشیدن یا خم شدن بعد از مصرف غذا خودداری کند.

با انجام یک سری از ورزش ها می توانید ماهیچه و عضله شکم تان را قوی کنید. اما اگر ورزش را به طور اشتباه انجام دهید، ممکن است فتقتان دوباره شدت پیدا کند.

همچنین فرد می توان با مصرف غذاهایی که ریفلاکس را کاهش می دهند و با حذف غذاهایی که باعث ریفلاکس می شوند، درد فتق را کاهش دهد. همچنین با کاهش وزن و ترک سیگار می توان از ریفلاکس جلوگیری کرد.

سخن آخر

با بیرون زدگی قسمتی از بافت روده و محتویات داخل آن هورنی یا فتق رخ می دهد. این برآمدگی و بیرون زدگی در روی اندام های مختلف بدن دیده می شود. مشکل فتق می تواند بر روی زنان، مردان و کودکان فرق داشته باشد. فتق ممکن است قسمت هایی از ران و کشاله ران و اطراف شکم را درگیر کند.

با این حال همیشه برای درمان فتق نیاز به انجام عمل جراحی نمی باشد و گاهی می توان با اصلاح سبک زندگی فتق را برطرف کرد.